تأثیر پستی و بلندی و زمان در تشکیل خاک با مواد مادری آهکی تحت شرایط نیمه‌خشک منطقه رجئین میانه

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تکوین، تکامل، طبقه‌بندی، خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیکوشیمیایی خاک‌‌های دشت رجئین در استان آذربایجان‌شرقی تحت تأثیر توپوگرافی‌‌های مختلف، به عنوان یک عامل خاکساز و در شرایط آب و هوایی نیمه خشک بر روی مواد مادری آهکی مورد بررسی قرار گرفت. این دشت به مساحت 42000 هکتار در فاصله 35 کیلومتری جنوب‌شرقی میانه از توابع استان آذربایجان‌شرقی قرار دارد. خاک‌‌‌های منطقه دارای رژیم رطوبتی زریک و رژیم حرارتی مزیک می‌باشند. ارتفاع متوسط دشت 1290 متر از سطح دریا بوده و میانگین بارندگی و دمای سالیانه آن به ترتیب 4/305 میلی‌متر و 9/12 درجه سانتیگراد می‌باشد. سه واحد فیزیوگرافی شامل جلگه‌های مرتفع، دشت‌‌های آبرفتی دامنه‌‌ای و دشت‌‌های آبرفتی رودخانه‌‌ای در منطقه تشخیص داده شد. طبق نتایج آزمایشگاهی و مشاهدات صحرایی به نظر می رسد عمده‌ترین عامل‌های خاکسازی که سبب ایجاد اختلاف در خصوصیات خاک‌های منطقه شده، توپوگرافی و زمان است. وجود تنوع توپوگرافی از جلگه‌های مرتفع بالایی تا زمین‌های کنار رودخانه‌ها و نیز میزان هرزآب سطحی و مقدار آب نفوذ یافته به درون خاک و انتقال عمودی املاح و مواد در درون نیمرخ خاک توسعه و تکوین خاک‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. خاک‌های انتی‌سول در دشت‌های آبرفتی رودخانه‌ای و دشت‌های آبرفتی دامنه‌ای جنوبی مشاهده می‌شوند. این خاک‌ها بدون تکامل پروفیلی بوده و توزیع آهک ثانویه در پروفیل خاک دیده نمی‌شود و فقط دارای یک افق سطحی اکریک می‌باشند. خاک‌های اینسپتی‌سول در این منطقه خاک‌هایی هستند که در ابتدای تکامل بوده و افق های B ، کلسیک و کمبیک در آنها دیده می شود.